Śląski Wawel i inne atrakcje Brzegu.

 

Zanim rozsmakuję się we włoskich i majorkańskich wpisach dokończę jeszcze relację z naszego marcowego wyjazdu do Opola i Brzegu. O Opolu już było, dziś więc pozostało do opisania i zareklamowania miasto Brzeg. A warto tam zajrzeć, choćby ze względu na zamek Piastów Śląskich nazywany Śląskim Wawelem. Czy słusznie? Oczywiście że tak, bo to wspaniały kompleks z zachowanymi przepięknymi renesansowymi elementami widocznymi w bramie wjazdowej, na dziedzińcu i we wnętrzach zamkowych.  

Dzieje zamku sięgają XIII wieku, czasów Henryka Brodatego i św. Jadwigi Śląskiej, potomkini Karola Wielkiego. Trzy wieki później średniowieczna warownia został przebudowana w duchu zgodnym z tamtą modą, czyli w stylu renesansowym. Była wtedy jedną z najbardziej okazałych książęcych rezydencji w tej części Europy, bowiem przez stulecia zamek był główną siedzibą jednej z najważniejszych piastowskich linii. Tutaj zmarł ostatni pełnoprawny męski potomek księcia Mieszka I – Jerzy IV Wilhelm. Było to w 1675 roku. W krypcie grobowej zamkowej świątyni św. Jadwigi pochowanych jest ponad 40 przedstawicieli tej książęcej rodziny, co czyni ją największą piastowską nekropolią.

KOPIA PŁYTY NAGROBNEJ HENRYKA POBOŻNEGO
EKSPONOWANA W PODZIEMIACH ZAMKU.

Dziś w tym wyjątkowym kompleksie mieści się Muzeum Piastów Śląskich i jest to jedyna w Polsce placówka zajmująca się tą tematyką i tradycjami Piastów Śląskich na terenie historycznego Śląska. Na kolejnych kondygnacjach zamku eksponowane są zabytki związane z czasami dawnych władców tych ziem.

Zabudowania zamkowe znajdują się niedaleko dużego rynku, na którym w niedzielę nie było problemu z parkowaniem. Po prawej mijamy kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, w którym akurat odbywało się nabożeństwo, a na wprost widzimy zabudowania zamkowe z kościołem. 

 

Pierwsze co rzuca się w oczy kiedy podchodzimy bliżej to przepiękna i bogato zdobiona fasada bramy wjazdowej. Wykonano ją z kamienia i obok Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu zalicza się ją do najważniejszych pomników rzeźby architektonicznej z czasów renesansu – czytamy w przewodniku po muzeum. Nad bramą widzimy naturalnej wielkości postaci księcia Jerzego II i jego żony, między nimi jest kartusz z herbem książąt brzesko-legnickich. Powyżej są dwa rzędy płaskorzeźb: jedna galeria prezentuje władców polskich, a druga książąt śląskich. Na samej górze jest gzyms z balustradą, na której umieszczono kartusz herbowy Królestwa Polskiego. Nieco mniej dekoracji jest od strony dziedzińca, ale całość jest zachwycająca!

FASADA BRAMY OD STRONY WJAZDOWEJ.

FASADA BRAMY OD STRONY DZIEDZIŃCA.

Po lewej stronie bramy do zamku przylega wspomniany kościół kolegiacki św. Jadwigi, który przez trzy wieki był miejscem ważnych dla książęcej rodziny uroczystości, a potem miejscem ich pochówku. Po prawej widać jedno ze skrzydeł pomieszczeń zamkowych. Przy nim odtworzono renesansowe ogrody.

Od strony dziedzińca doskonale widać dlaczego nazywany jest Małym Wawelem. To przede wszystkim zasługa trójkondygnacyjnych krużganków poprowadzonych wokół całego dziedzińca oraz zachowanych zdobień przy drzwiach i oknach. Całość jest po prostu wspaniała!!!

Po śmierci ostatniego Piasta zamek przeszedł w ręce Habsburgów i zaczął popadać w ruinę. W połowie XVIII wieku został dodatkowo zbombardowany przez Prusaków i zachowało się z niego niewiele. Pozostał budynek bramny i pięć sal wschodniego skrzydła, dzięki temu dziś możemy podziwiać oryginalne renesansowe sklepienia i bogatą dekorację stiukową. Potem był tu magazyn i karczma i dopiero w latach 20-tych XX wieku ogołocony ze swego wyposażenia i bogatych zbiorów stał się Muzeum Miejskim, a od 1945 roku Muzeum Piastowskim.

SALA RENESANSOWA Z ORYGINALNYM STIUKIEM.

Dziś po odbudowie i wielu rekonstrukcjach podziwiamy odtworzony wystrój pomieszczeń zamkowych, niektóre z pięknymi sklepieniami, sztukaterią i malowidłami ściennymi, a także wyposażeniem z epoki. Pamiątek po dawnych właścicielach nie ma wielu, ale są cenne zbiory dotyczące ich czasów, choćby monety, militaria, rzeźby czy portrety. Najcenniejszy i unikatowy jest zbiór medali Piastów brzesko-legnickich oraz starodruki i dokumenty ich dotyczące. Unikalną wartość mają również sarkofagi książęce z XVI i XVII wieku, które odnowiono i wyeksponowano w piwnicach zamkowych. W zamku znajdziemy też cenną kolekcję gotyckiej i barokowej rzeźby sakralnej z tego rejonu. Tu po prostu trzeba zajrzeć!

KOLEKCJA BRONI.

SARKOFAG JERZEGO III PIASTA.

SARKOFAGI I PŁYTY NAGROBNE
W PODZIEMACH ZAMKU.

WIELKA SALA ZIELONA Z MALUNKAMI PRZ OKNACH.
PO PRAWEJ HISTORIA MOJŻESZA GIOVANNIEGO PINOTTIEGO

SALONIK HERBOWY Z PIĘKNYMI
DEKORACJAMI PRZY OKNACH.
SĄ TU RZEŹBY OSTATNICH PIASTOWICZÓW. 

CUDNA KOPIA RENESANSOWEGO PIECA
WYKONANA PRZEZ UCZNIÓW ZSB W BRZEGU.

Ale zamek to nie wszystkie zabytki Brzegu. Obok niego stoi wspomniany barokowy kościół Podwyższenia Krzyża Świętego. Skończyła się msza, więc teraz mogliśmy mu się przyjrzeć dokładniej. Z zewnątrz widać, że potrzebuje odświeżenia, ale wnętrze już zapiera dech, bo ilość fresków i kolorowej polichromii jest tu ogromna. Jest też wiele kaplic bocznych i piękne empory.

Kolejny wspaniały brzeski obiekt stoi na środku rynku. To ratusz. Zwróciliśmy na niego uwagę już podczas parkowania, ale teraz przyszedł czas, by poświęcić mu więcej uwagi. I założę się, że choć oglądaliście równie wspaniałe tego typu obiekty, to takiego ratusza nigdzie nie widzieliście! Został zbudowany po pożarze poprzedniego w drugiej połowie XVI wieku w stylu renesansowym. Jego budowę wspierał książę brzeski Jerzy II Piast, który do budowy zatrudnił włoskich architektów. Zaprojektowali oni bardzo reprezentacyjną fasadę z dwiema wieżami i krużgankami  między nimi. Z tyłu przylega do budynku wieża zegarowa. Piękna tego budynku dopełniają odnowione ostatnio kolory elewacji. A ponieważ nie był on zniszczony od czasu powstania i przechodził jedynie prace kosmetyczne, więc wyróżnia się swoją autentycznością. Podobno ciekawe są też jego zmodernizowane wnętrza, ale podczas naszej wizyty był zamknięty.

Wokół brzeskiego rynku widać też wiele dawnych, odnowionych dziś kamieniczek pamiętających dawne, dobre dla miasta czasy.

DAWNY DOM RZEMIOSŁA Z XIX WIEKU,
W KTÓRYM MIEŚCIŁO SIĘ PIERWSZE MUZEUM.

Przechodząc kawałek dalej odnajdujemy duży, ładnie zagospodarowany plac – plac Polonii Amerykańskiej, przy którym stoi odnawiany właśnie monumentalny kościół św. Mikołaja. Zbudowany został w XIV wieku, a sfinansował go książę Ludwik I z brzeskimi mieszczanami. Po zniszczeniach podczas ostatniej wojny widać różnicę w jego zewnętrznym wyglądzie. Wnętrza są skromne, ale w ziemię wciska jego wysokość, bowiem sięga ona 30 metrów. Na tej wysokości widać gwiaździste sklepienia i poboczne ostrołukowe okna. Ogromny jest też witraż za ołtarzem głównym.

Kontynuując spacer po Brzegu stwierdzamy, że wiele tu zrobiono by pokazać to historyczne, z ciekawą przeszłością i zabudową miasto, ale potrzebuje ono jeszcze wiele środków finansowych, by przywrócić świetność tym na remont czekającym. Pewnie to potrwa, ale wtedy tu będzie naprawdę pięknie. Turyści więc mile widziani!

Na koniec wspomnę jeszcze o obiedzie, bo przed podróżą do domu trzeba było się posilić. Niechcący trafiliśmy do niepozornej z zewnątrz restauracji Brzeska  przy ulicy Piastowskiej. Było tam mnóstwo ludzi i okazało się, że restauracja jest duża i… tania. Obiad dwudaniowy zjedliśmy za nieco ponad 50 zł (dwie osoby). I jedzenie było pyszne! Polecam więc, choć trzeba tam swoje odczekać. 

A przy wyjeździe z Brzegu pożegnał nas kolejny wspaniały widok! To kratownicowy, stalowy most Piastowski przeniesiony tu nad Odrę po drugiej wojnie z Bydgoszczy. Piękne pożegnanie z miastem, które nas pozytywnie zaskoczyło!