Praga. Staré i Nové Mĕsto. Czechy (cz.1).

 

W kolejnym odcinku praskiego serialu, po Strahovie, Hradczanach i Małej Stranie, zabiorę Was do Starego i Nowego Miasta położonych na prawym brzegu Wełtawy. Nie wiem czy zmieszczę je w jednym wpisie, bo to duży teren, który łączy się ze sobą i tylko oznaczenia na kamienicach informują nas, w której części jesteśmy. W razie czego będzie jeszcze jeden spacerek. Bo Pragi nigdy za dużo!

STARE MIASTO.

Ta część czeskiej stolicy nie jest wcale młodsza od wspomnianych już we wcześniejszych wpisach. Ma bardzo odległą historię, bowiem wzmianki o niej pojawiają się już w VIII stuleciu, a trwalsze budowle związane z kulturą chrześcijańską pochodzą z kolejnych wieków, choćby miejsce, na którym pobudowano klasztor św. Agnieszki, pierwszy gotycki w Pradze.

Na drugą stronę rzeki prawdopodobnie już wtedy prowadził drewniany most. W XIII wieku otrzymało prawa miejskie, a jego mieszkańcami byli przeważnie Niemcy oraz coraz liczniejsza diaspora żydowska, którą od samego początku spotykały prześladowania i represje. Okres największej świetności przypada na XIV wiek, wtedy też powstał reprezentacyjny plac miasta otoczony dziś fantastyczną architekturą z różnych okresów historycznych.

 

Stoi na nim pomnik czeskiego reformatora kościoła Jana Husa.

Zza kamienic wyłania się pobudowany wtedy kościół Marii Panny przed Tynem. Dominuje w tej panoramie fascynującym wyglądem z wysokimi iglicami na wieżach i wieżyczkach oraz ogromnym szczytem.

Inną ciekawą budowlą jest ratusz staromiejski, który w piwnicach posiada fundamenty domów rzymskich, a potem rozbudowywany w kolejnych wiekach prezentuje dziś bardzo oryginalny wygląd. 

Najbardziej jednak słynie z tego, że na jego ścianie jest jedna z najsłynniejszych atrakcji Pragi, zegar astronomiczny Orloj z XV stulecia. Mistrz, który go wykonał został podobno oślepiony, by nie wykonał drugiego takiego samego dzieła. Składa się on z trzech części: astronomicznej, która pokazuje położenie ciał niebieskich; kalendarzowej, która wskazuje miesiące i animacyjnej, kiedy w okienkach pojawiają się o wyznaczonych godzinach figurki m.in. apostołów. Na zakończenie kogut pieje i zegar wybija godzinę. W tych momentach ratusz jest mocno oblegany!

Wiek później na tym terenie działało centrum ruchu husyckiego. Do dziś przy rynku można podziwiać piękną husycką świątynię. To kościół św. Mikołaja ze wspaniałymi freskami we wnętrzach oraz wielkim żyrandolem z drugiej połowy XIX wieku wykonanym z kryształów z karkonoskich hut. Jest to dar cara Rosji dla ówcześnie znajdującej się tu cerkwi.

Miasto trawiły pożary, które zniszczyły dużą część miasta, jednak zdołały zachować się cenne, zabytkowe budowle, które podziwiamy dziś na każdym kroku. W 1784 roku Stare Miasto zostało częścią Królewskiego Miasta Pragi. Dziś to centrum kulturalne stolicy, z wieloma muzeami i teatrami oraz mnóstwem klimatycznych knajpek, często umieszczonych w piwnicach, do których wieczorem tłumnie ciągną goście przeciskając się przez zatłoczone wąskie uliczki, bo wiele takich się tu zachowało. A otaczają nas przepiękne kamienice i pałace z różnych epok (od średniowiecza do baroku) przytulone do siebie, co tworzy niesamowicie barwną wiązankę architektoniczną. Mieści się tu wiele sklepów, od sieciówek, poprzez markowe sklepy i małe z pamiątkami. 

NAJPIĘKNIEJSZA BUDOWLA. TEATR I RESTAURACJA.

DEPTAK NA PRIKOPIE. PO PRAWEJ STARE, PO LEWEJ NOWE MIASTO.

Obok wielu wspaniale zachowanych świątyń zachowały się wiekowe budynki uniwersyteckie i różne inne budowle. To wspaniała część czeskiej stolicy. Nawet nazwy bywają tu pięknie brzmiące, choćby Carolinum – Uniwersytet Karola z połowy XIV wieku, najstarszy w tej części Europy, w którym rektorem był Jan Hus.

Jest jeszcze Clementinum, czyli dawne kolegium jezuickie z XVII wieku (po klasztorze dominikańskim w. Klemensa), który był odpowiedzią na reformację. To największy kompleks barokowy w Czechach, z kaplicą, wieżą astronomiczną i budynkiem bibliotecznym (Biblioteka Narodowa), najpiękniejszym w Pradze (i w czołówce rankingów europejskich).

KOŚCIOŁ ŚW. FRANCISZKA. POMNIK KAROLA IV.
PO PRAWEJ LEDWO WIDOCZNE BUDYNKI CLEMENTINUM. 

Jest jeszcze nowsze, wspaniałe Rudolfinum (na cześć Rudolfa Habsburga), w którym mieści się Filharmonia Czeska i galeria sztuki. Jak duży to obiekt widać po spacerze wzdłuż Wełtawy lub z poziomu statku spacerowego.

Wspomniałam o społeczności żydowskiej i prześladowaniach, których doświadczali od momentu przybycia. Mieli oni obowiązek noszenia charakterystycznych ubrań, doświadczali pogromów, a w końcu wysiedlono ich do miasta za murami. Nazwali go Jozefov. I dziś jest ono częścią Starego Miasta. Można zobaczyć w nim to, co pozostało po kulturze żydowskiej, ponieważ w ramach akcji asanacji praskiej na przełomie XIX i XX wieku przebudowano kawał żydowskiej dzielnicy na nowocześniejszą – secesyjną, niszcząc przy tym wiele zabytkowej zabudowy. Dlatego trochę dziwnie wyglądają pozostałe budowle: synagogi (sześć i każda w innym stylu), ratusz, sala obrzędowa i cmentarz wpisane w tę bardzo ozdobną architekturę.

SYNAGOGA PINKASA Z MUZEUM. 

SYNAGOGA MAISELA.

SYNAGOGA STARONOVA Z XII WIEKU. NAJSTARSZA W EUROPIE.

SALA OBRZĘDOWA, OBOK CMENTARZ.

OBOK SECESJA W NAJLEPSZYM WYDANIU.

Dochodzimy do bardzo ozdobnej, 65-metrowej Bramy Prochowej pobudowanej w XV wieku przez Kazimierza Jagiellończyka. Jest możliwość podziwiania z jej tarasu okolicy. Tu kończy się Stare Miasto.  

No i jednak się nazbierało, więc spacer po praskim Nowym Mieście w kolejnym wpisie…