„Historia kamieniem i cegłą napisana” – kazimierska fara.

Historia Kazimierza Biskupiego sięga wczesnego średniowiecza. Ta położona w centralnej Polsce wieś, założona przez księcia Kazimierza Odnowiciela w połowie XI wieku, była przez wieki świadkiem wielu wydarzeń, tych dobrych i tych dla niej tragicznych. Z tamtych czasów pochodzą wspomnienia o Pięciu Braciach Męczennikach (ich sylwetki widnieją dziś w godle naszej gminy), pierwszych polskich świętych, po których pozostały legendy i Szlak Pięciu Braci Męczenników. Prowadzi on przez wszystkie nasze świątynie. Do dziś zachowały się cztery (o wszystkich już pisałam na blogu), choć pierwotnie było ich więcej, każda poświęcona innemu z Braci. Dzisiaj pokażę dokładniej tę najstarszą. To nasza nestorka - fara pod wezwaniem św. Marcina z Tours – świadek naszej odległej historii.

W tym roku świątynia obchodziła swoje wspaniałe urodziny - dziewięć wieków! Miały być one obchodzone godnie, stosownie do wieku jubilatki, ale z racji pandemii ograniczono je do minimum. Udało się jednak wydać wspaniałą pozycję książkową dotyczącą jej niesamowitej przeszłości - album „Kazimierz Biskupi SANCTA CIVITAS” (święte miasto). Tytuł wpisu jest  zaczerpnięty właśnie z tej pozycji. Są w niej zawarte dwie części. W pierwszej autorzy: historycy i regionaliści opisują dzieje naszych obiektów historycznych, zamieszczają też ich archiwalne zdjęcia i reprodukcje. Część druga zawiera współczesne, przepiękne zdjęcia autorstwa Franciszka Kupczyka, wspaniałego konińskiego fotografa. Ten album to takie kompendium wiedzy na temat naszych zabytków, szczególnie fary, z których jesteśmy bardzo dumni.

Kościół parafialny św. Marcina z Tours został wzniesiony około 1120 roku, podobno w miejscu pustelni św. Mateusza, w stylu romańskim. Rozbudowany został w XVI wieku, w stylu gotyckim, przez ówczesnych właścicieli: biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego, który wcześniej był tu proboszczem oraz jego brata – Mikołaja, wojewodę poznańskiego. Ich herb rodowy (Godziemba) wraz z  insygniami biskupimi znajduje się na kamiennej płytce nad dawnym, zabudowanym dziś wejściem do kościoła. Lubrańskim zresztą zawdzięczamy wiele, bo również budowę naszego klasztoru, rozpowszechnienie kultu Pięciu Braci oraz sprowadzenie tu ich relikwii z Czech. 

Później kościół był wielokrotnie niszczony przez pożary i wojny, ale ciągle go odbudowywano używając rozebranego materiału do ponownej konstrukcji świątyni. Stąd dziś widzimy tu mieszankę kamiennych ciosów,  nieobrobionych głazów, kamienia polnego i cegły. Taka mieszanka architektury kościoła świadczy o jego niesamowitej, burzliwej i odległej przeszłości.

Z najstarszej, romańskiej świątyni pozostały ściany prezbiterium, dolne części murów  oraz zaokrąglona apsyda z ołtarzem głównym. Reszta konstrukcji pochodzi z kolejnych odbudowywań i rozbudowy świątyni.  Widać to pięknie na załączonych zdjęciach. W 2012 roku podczas renowacji kościoła odkryto unikatową płytę nagrobną z krzyżem celtyckim i motywem drzewa życia z XII wieku, co potwierdza średniowieczne pochodzenie kościoła. 

Wnętrza fary również nie mają charakteru romańskiego. Podczas XVIII-wiecznej odbudowy nadano jej wystrój barokowy, widać to choćby po ozdobnych ołtarzach. A pod koniec XIX wieku udekorowano ściany ozdobną architekturą, co nadało jej pałacowy wygląd.  Nieco później całość uzupełniono ciekawą polichromią na ścianach i suficie. Ta na suficie przedstawia legendarne sceny z życia i śmierci Pięciu Braci Męczenników. Nieduże wnętrze kościoła ozdabiają też piękne, witrażowe okna, które są wynikiem ostatnich remontów. Zachwycające miejsce, które ciągle przypomina ciekawą historię naszej „małej” ojczyzny.

CUDOWNY OBRAZ MATKI BOSKIEJ KAZIMIERSKIEJ.

U GÓRY TONDO (OWALNA RAMA) Z PATRONEM ŚW. MARCINEM.

LEWY OŁTARZ Z RELIKWIAMI PIĘCIU BRACI,
WYŻEJ ICH WIZERUNEK, U GÓRY ŚW. WAWRZYNIEC.

PRAWY OŁTARZ: ŚW. BARBARA - PATRONKA GÓRNIKÓW,
U GÓRY ŚW. ROCH.

CIEKAWA POLICHROMIA W PREZBITERIUM.

PIĘKNE OKNA WITRAŻOWE

POLICHROMIA Z LEGENDY O PIĘCIU BRACIACH:
KOBIETA PRZEKAZUJE BRACIOM RYBĘ,
DAR OD BOLESŁAWA CHROBREGO, ŚMIERĆ BRACI.

CHÓR ORGANOWY, Z PRZODU OBRAZ PATRONA

WIDOK Z CHÓRU NA OZDOBNĄ ŚWIĄTYNIĘ.

 

I pomyśleć, że w latach 60-tych ubiegłego stulecia, kiedy odkryto u nas  pokłady węgla brunatnego miejscowość miała zniknąć z mapy, aby mogła powstać odkrywka kopalniana. Jednak dzięki dużemu znaczeniu historycznemu naszych zabytkowych świątyń, ówczesne władze „łaskawie” pozwoliły im pozostać wraz z częścią miejscowości. Odkrywkę rozkopano obok. Zburzono „tylko” piękny pałac ostatniego właściciela tych ziem – senatora Stanisława Mańkowskiego. Na tym miejscu, po zrekultywowanej odkrywce, znajduje się teraz stadion z zapleczem sportowym. Taka historia!!!

UROCZYSTOŚCI URODZINOWE ŚWIĄTYNI W DOBIE PANDEMII.

Dziękuję za kolejny spacer po Kazimierzu Biskupim.